De dynamiek van slimme en duurzame steden is geen voorrecht van grote metropolen. De kleine gemeente Hastière in de provincie Namen levert daar nu het bewijs voor met zijn volledig gerenoveerde dienst voor toerisme. Een project dat gerealiseerd werd dankzij het financieringsprogramma Smart Cities & Sustainable Development van Belfius en de Europese Investeringsbank. De prioriteiten in dit project: energie-efficiëntie en betere toegankelijkheid, vooral voor mensen met een beperkte mobiliteit.

De dynamiek van slimme en duurzame steden is geen voorrecht van grote metropolen. De kleine gemeente Hastière in de provincie Namen levert daar nu het bewijs voor met zijn volledig gerenoveerde dienst voor toerisme. Een project dat gerealiseerd werd dankzij het financieringsprogramma Smart Cities & Sustainable Development van Belfius en de Europese Investeringsbank. De prioriteiten in dit project: energie-efficiëntie en betere toegankelijkheid, vooral voor mensen met een beperkte mobiliteit.

Een hedendaags en krachtig instrument creëren om de toeristische troeven van de regio te promoten, rekening houdend met de technische beperkingen van een karaktervol gebouw uit de 19de eeuw en de absoluut noodzakelijke verbetering van de energieprestaties. Dat was de uitdaging die de gemeente Hastière in 2009 aanging. De voormalige pastorie, die sinds 2000 onderdak biedt aan de toeristische dienst, was niet langer geschikt om de mensen een kwaliteitsvolle ontvangst en service te bieden in het kader van de ambities van de gemeente en het gewest. Het iconische gebouw, een stille getuige van het verleden en de typische bouwstijl van de regio, bleek vooral ook energieverslindend en was toe aan een ingrijpende renovatie.

De gemeente Hastière wilde van de renovatie gebruik maken om tegelijk ook de toegankelijkheid en de energieprestaties van het gebouw te verbeteren. Vandaar dat ze bij de EIB en Belfius ging aankloppen voor gunstige financieringsvoorwaarden in het kader van het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’.

Bij de analyse van het dossier bleek al snel dat het project duidelijk stoelde op een strategische, geïntegreerde en duurzame aanpak, en dat het bijgevolg zeker in aanmerking kwam voor dit programma. De EIB en Belfius waren bovendien van oordeel dat het project het bewijs leverde – als dat al nodig was – dat ook kleine gemeenten zich perfect kunnen profileren als ‘Smart Cities’.

Meer dan 20 ton CO₂ vermeden

De renovatiewerken hebben ervoor gezorgd dat het gebouw een veel betere energieprestatie levert. Door een doorlopende isolerende schil aan te brengen tussen de vloer, de muren en het dak, bespaart de gemeente jaarlijks maar liefst 7 000 liter mazout. Bijzondere aandacht ging uit naar de constructieproblemen en de ventilatie. De verwarmingsinstallatie werd vervangen door een pelletketel, een brandstof die in België wordt geproduceerd op basis van houtafval.

In totaal zal de renovatie van de toeristische dienst een besparing van meer dan 73 Mwh/jaar opleveren, een energie-efficiëntiewinst van zowat 64 %, en zorgen voor een vermindering van de broeikasgassen met meermeer dan 20 ton.

De kostprijs van de werken voor het hele gebouw bedraagt 477.782,00 euro, waarvan de gemeente 228.563,87 euro neertelt. Van dat bedrag wordt 156.800 euro gedekt door subsidies van het gewest; het saldo financiert de gemeente zelf. De financiering van Belfius en de EIB in het kader van het progamma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ bedraagt 80.000 euro. De gunstige voorwaarden die gepaard gaan met de Europese fondsen zorgen voor een veel lagere interestlast, wat de gemeente Hastière en haar inwoners natuurlijk ten goede komt. De renovatie van de bovenliggende verdiepingen, die bestaat uit de inrichting van twee sociale woningen, gebeurt door de socialehuisvestingsmaatschappij ‘la Dinantaise’, waarmee de gemeente Hastière een erfpacht heeft afgesloten.

Elektrische fietsen

Dit tegelijk slimme, inclusieve en duurzame project past in een dynamiek die enkele jaren geleden op gang kwam met de heraanleg van de openbare wegen (o.a. Rue Marcel Lespagne) in het centrum van de gemeente. Bedoeling was om de leefomgeving en de mobiliteit een boost te geven en daarnaast niet alleen de dienst voor toerisme maar ook het cultuurcentrum en het tewerkstellingsloket te renoveren.

Een van de doelstellingen van de gemeente was het promoten van milieuvriendelijke vervoermiddelen door elektrische fietsen ter beschikking te stellen van de toeristische dienst. Op die manier wilde Hastière nog meer toeristen – en waarom ook geen buurtbewoners? – stimuleren om de regio te ontdekken op twee wielen. Elektrische fietsen zijn even makkelijk bestuurbaar als traditionele fietsen en zijn uitgerust met een kleine elektrische motor die wordt gevoed door een batterij. De motor levert een deel van de inspanning die fietsers nodig hebben op hellingen of bij tegenwind. Dankzij deze elektrische fietsen kunnen toeristen langere trajecten afleggen zonder echt moe te worden. Het is ook mooi meegenomen dat de fietsers ondertussen geen CO₂ en andere schadelijke gassen of fijn stof uitstoten. Niets dan voordelen voor de natuur en voor de gezondheid dus! 

Burgemeester van Hastière, Claude Bultot, is blij dat de gemeente dit project in een moeilijke budgettaire context toch kon realiseren dankzij het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ van Belfius en de EIB. “We erven Moeder Aarde niet van onze voorvaderen, we lenen onze planeet van onze kinderen. Het spreekt dus voor zich dat elk project van de gemeente Hastière geanalyseerd wordt in het licht van het duurzame karakter en de impact ervan op het milieu. Het weinige dat we zelf kunnen doen, moeten we dan ook doen.” 

Programma Belfius-EIB ‘Smart Cities & Sustainable Development’

Het onlangs door het Britse magazine World Finance bekroonde financieringsprogramma Smart Cities & Sustainable Development stelt 400 miljoen euro ter beschikking van lokale besturen in België voor de verwezenlijking van ‘slimme en duurzame’ projecten die passen binnen de ‘Smart Cities’-logica en dus bijzondere aandacht besteden aan mobiliteit, stadsontwikkeling en/of energie-efficiëntie.

Doel van dit programma is de kosten van de lening zo laag mogelijk te houden voor de gemeenten, de OCMW’s of de intercommunales, en ze op die manier te ondersteunen in hun innovatieve en duurzame werking. De helft van de middelen is afkomstig van de EIB, de andere helft van Belfius.

Anderhalf jaar na de start is de balans meer dan positief. Diverse projecten die met dit programma gefinancierd worden, zijn gerealiseerd of in uitvoering. We denken onder meer aan het nieuwe stadhuis van Gembloers, een CNG-installatie voor de intercommunale voor afvalbeheer IMOG in Harelbeke, de renovatie van het centrum van Deinze of de inrichting van La Croisette in Dinant. Veel andere dossiers zijn momeneel nog in onderzoek. De ‘Smart Cities’ dynamiek is duidelijk in opmars in België en is, zoals Hastière aantoont, niet enkel weggelegd voor grootsteden. Kleine gemeenten komen hiervoor evengoed in aanmerking. 

Pim van Ballekom, vicevoorzitter van de EIB, is enthousiast over het programma Smart Cities & Sustainable Development: “Het programma is een primeur in België en in Europa. Doel is met dit programma een echte dynamiek op gang te brengen rond ‘Smart Cities’, zodat deze benadering uitgroeit tot de nieuwe norm om de ‘steden en gemeenten van morgen’ te bouwen. ‘Slimme, inclusieve en duurzame’ projecten zoals ze worden aanbevolen door de strategie ‘Europe 2020’ van de Europese Unie, zullen garant staan voor de groei van deze entiteiten en hun burgers ten goede komen”.

Dirk Gyselinck, lid van het directiecomité van Belfius Bank: “Steden hebben geen keuze, hoe klein of groot ze ook zijn. Om hun aantrekkingskracht te behouden, moeten ze ‘Smart’ worden. Aan ideeën ontbreekt het niet, maar de concrete realisatie van projecten botst nog te veel op het financieringsvraagstuk. Wel, het is net om de talrijke ‘Smart’-projecten – die ergens te lande in een lade liggen of in wording zijn – makkelijker tot uitvoering te brengen dat Belfius samen met de EIB het programma ‘Smart Cities & Sustainable Development’ heeft opgezet”.

Meer info over de Europese Investeringsbank (EIB) en haar inspanningen voor het klimaat: www.eib.org.

Meer info over de ‘Smart Cities’-strategie van Belfius: https://www.belfius.be/smartcities.

Perscontacten:

Gemeente Hastière:

Valérie Defeche, + 32 82 64 32 13, valerie.defeche@hastiere.be

Website: www.hastiere.be 

Europese Investeringsbank:

Sabine Parisse, + 352 437 983 340 of +352 621 459 159, s.parisse@eib.org

Website: www.bei.org/presse  

Belfius Bank & Verzekeringen:

Ulrike Pommée, + 32 2 222 02 57, ulrike.pommee@belfius.be of  press@belfius.be

Website: www.belfius.com